Stem van het volk - september 2005

“Overal worden mensen zich bewust, en zij zullen niet bereid zijn zich te laten overheersen door anderen terwijl het hun bestemming is vrij te zijn. Overal zullen regeringen naar de mensen moeten luisteren.”
(Maitreya’s medewerker, Share International, september 1988)

“Geen regering ter wereld kan de gerichte, vastbesloten wil weerstaan van een geïnformeerde publieke wereldopinie.”
(Benjamin Creme, Share International, oktober 1982)

Wereldwijde oproep tot actie tegen armoede

De topontmoeting van de G-8 die in juli 2005 in Gleneagles, Schotland (VK), werd gehouden, werd voorafgegaan door een massale wereldwijde oproep tot actie voor de problemen van armoede en klimaatverandering. Het Verenigd Koninkrijk, als huidige voorzitter van de G-8 (de zeven rijkste landen van de wereld plus Rusland) wilde overeenstemming bereiken over hulp, schuldenverlichting en handel voor Afrika, en klimaatverandering.
Met “Armoede de wereld uit” als motto organiseerden honderden liefdadigheidsinstellingen en groepen op 2 juli een bijeenkomst die door 250.000 mensen werd bijgewoond, en daarmee de grootste demonstratie aller tijden in Schotland was. Mensen van alle leeftijden en alle rangen en standen kwamen van heinde en ver aan om op de zaterdag voor de top in Edinburgh samen te komen. De meeste demonstranten waren in het wit en vormden een ‘menselijke keten’ om de stad, daarmee de witte armband symboliserend die duizenden mensen dragen ter ondersteuning van de campagne. De sfeer was optimistisch, vredig en vastberaden, en om 15.00 uur werd één minuut stilte gehouden, wat aangrijpend en stimulerend was.
Verscheidene bekende figuren uit de politiek, de amusementswereld en van godsdienstige groepen spraken de menigte toe. Politiek commentator Jonathan Dimbleby verwierp het idee dat campagne voeren niet tot verandering leidt: “De cynici zeggen dat het verspilling van tijd is. Als je naar de cynici luistert, zal er geen verandering komen.”
Kardinaal Keith O’Brien, leider van de rooms-katholieke kerk in Schotland, las een boodschap voor namens paus Benedictus XVI. “Mensen uit de rijkste landen ter wereld dienen bereid te zijn om de last van schuldenvermindering te aanvaarden voor zwaar schuldplichtige arme landen en dienen hun leiders aan te sporen om de beloften in te lossen die gemaakt zijn om tegen het jaar 2015 de armoede in de wereld, en vooral in Afrika, terug te dringen.” Kardinaal O’Brien zei dat zijn eigen boodschap voor de leiders van de G-8 was: “Luister naar de stem van jullie volk: de armen willen geen liefdadigheid, zij willen rechtvaardigheid.”

Medewerkers van Share International in Schotland en noord-Engeland droegen spandoeken met het opschrift “Alleen samen-delen en rechtvaardigheid zullen vrede brengen” en verzorgden een informatiekraam in de ‘actiezone’ en bij de G-8 Alternatives toespraken en workshops de volgende dag. Tom Richardson, medewerker uit Glasgow, zei: “Er was een heel positieve sfeer… Mensen waren oprecht begaan met deze kwesties en als je erbij aanwezig was, ervoer je dat de toenemende macht van het volk een invloedrijke kracht in de wereld wordt.”
Op 2 juli werden over de hele wereld ook grote Live8-concerten gehouden die door miljoenen op tv werden gevolgd. In tegenstelling tot de voorgaande Live Aid-concerten die 20 jaar geleden in Londen en Philadelphia georganiseerd werden door popmuzikant en actievoerder Bob Geldof, werd met deze concerten niet om donaties gevraagd, maar hadden ze tot doel om mensen te activeren en een krachtige boodschap uit te zenden naar de leiders die in Gleneagles bijeenkwamen. De concerten werden georganiseerd door Bob Geldof, schrijver Richard Curtis en popmuzikant Bono, en in amper vijf weken uit de grond gestampt.
Nelson Mandela’s toespraak op het concert in Johannesburg (Z-A) werd op andere concerten over de hele wereld uitgezonden. “Zolang armoede blijft bestaan, is er geen ware vrijheid,” zei hij en spoorde de leiders van de wereld aan “niet weg te kijken”, maar “met moed en visie te handelen”. Hij vertelde de toehoorders: “Soms valt het een generatie te beurt om groot te zijn. Jullie kunnen die generatie zijn. Laat je grootheid zich ontplooien. Natuurlijk zal de taak niet gemakkelijk zijn. Maar dit niet doen zou een misdaad tegen de mensheid zijn en ik vraag de hele mensheid daartegen nu in opstand te komen.” Bij het concert in Londen, waar sterren als U2, Pink Floyd, Madonna, Coldplay en 50 Cent het publiek ontroerden en in vervoering brachten, leidde acteur Brad Pitt een van de acts in met de woorden: “Laten wij degenen zijn die zeggen dat we niet accepteren dat er elke drie seconden een kind sterft, alleen maar, omdat het niet de medicijnen heeft die jullie en ik hebben. Laten wij degenen zijn die zeggen dat we er geen genoegen mee nemen, dat je geboorteplaats je recht om te leven bepaalt.”
De concerten en demonstratie kregen veel aandacht in de media en de boodschap dat rechtvaardigheid noodzakelijk is leek onmiddellijk aan te slaan. Er heerste een gevoel dat verandering kan en moet worden teweeggebracht, en dat gewone mensen een aanzet kunnen geven tot die verandering. Miljoenen mensen droegen witte armbanden, keken naar de concerten, praatten over de vraagstukken, droegen: “Armoede de wereld uit”-spandoeken en demonstreerden, in een reusachtig en mondiaal vertoon van macht van het volk. Khy Griffin, een student die bij het concert in Berlijn was, zei dat de leiders van de G-8 “moeten luisteren of anders moeten wij de krachten bundelen en hen wegstemmen. De kracht van wat je hier voelt … is zo duidelijk dat ze ons niet kunnen negeren.” De Amerikaanse Jackie Clark was met een vriendin uit Georgia naar Philadelphia gereisd om het Live8-concert daar bij te wonen en zei: “Ze vertelden ons dat de armoede in Afrika en het verlies aan levens twee maal dat van 11/9 per dag is. Dat deed vele Amerikanen beseffen hoe erg het is. Ik voelde me echt verbonden met de zaak. Het is moeilijk voor ons als land om abjecte armoede en lijden te begrijpen, onze ervaring staat zo ver af van die werkelijkheid. Live8 gaf iedereen een stem en nu kunnen zij die laten horen. Het is een beetje als stemmen in een verkiezing. We waren er allemaal om te stemmen voor verandering. We kwamen samen voor één doel.”
Verscheidene dagen later kwamen de leiders van de G-8 tot overeenstemming over de vraagstukken van armoede, handel en milieu. In hun slotcommuniqué kwamen zij overeen de ontwikkelingshulp tegen 2010 te verdubbelen tot 48 miljard Amerikaanse dollar en de schulden van in eerste instantie 18 Afrikaanse landen kwijt te schelden, als deel van een reeks beloften over armoede en het milieu.
Milieuactivisten waren met name teleurgesteld; volgens hen had de top geen vooruitgang geboekt voor klimaatverandering en zij verweten president Bush actie van de kant van de andere leiders te blokkeren. Actiegroepen erkenden dat de top een belangrijke stap voorwaarts had opgeleverd ten aanzien van beëindiging van armoede, maar stelden dat meer gedaan moet worden en dat mensen hun leiders onder druk moeten blijven zetten om de tijdens de top gemaakte beloften na te komen. Zij dankten ook het publiek voor de demonstraties, waardoor de problemen niet genegeerd konden worden. Actiegroep Christian Aid benadrukte dat het belangrijk was geweest voor het bepalen van de uitkomst van de top om de macht van het volk te laten zien. “Of je een witte band droeg, een e-mail zond of een van de 225.000 mensen was die naar Edinburgh kwamen om hun stem te laten horen, het feit dat mondiale armoede dit jaar bovenaan de agenda van de G8 stond, is dankzij jou en duizenden als jij.” (Bronnen: The Guardian, The Observer, BBC Online, VK)