Stem van het volk juli 2006

Verbannen eilandbewoners winnen strijd om terugkeer

Een volledige eilandbevolking die in haar geheel gedeporteerd werd toen de Britse regering hun geboortegrond onder hun voeten vandaan ‘verkocht’ aan het Amerikaanse leger heeft een daverende juridische overwinning behaald in hun gevecht om terug te keren naar hun geboortegrond.
In de jaren ’60 en ’70 werd de hele bevolking van het kleine eiland Diego Garcia in de Chagos Archipel (eilandengroep in de Indische Oceaan), dat onder Brits bestuur stond, geterroriseerd, aangevallen en met geweld overgebracht naar Mauritius en de Seychellen in een grootscheepse deportatie vanwege de eisen van het Pentagon om het eiland “op te ruimen” en “schoon te maken”. Sindsdien hebben de Chagossianen in armoede en ontbering in de sloppenwijken van Mauritius gewoond, terwijl Amerika er de krachtigste militaire installaties in de Indische Oceaan heeft gebouwd — de basis van waaruit het Afghanistan en Irak heeft aangevallen, en eventueel een aanval op Iran zou kunnen lanceren.
De gedwongen verhuizing van de Chagossianen schond VN-Verklaring 1514 inzake het onvervreemdbaar recht van koloniale volken op onafhankelijkheid. In 1965 gelastte VN-resolutie 2066 Groot-Brittannië ‘geen actie te ondernemen die het territorium van Mauritius zou opdelen en zijn territoriale integriteit schenden”, maar het VK heeft voortdurend ontkend dat er op Diego Garcia ooit een autochtone bevolking was.
Met de hulp van hun buitengewone advocaat Richard Gifford hebben de Chagossianen in Britse gerechtshoven vier belangrijke juridische uitspraken gewonnen — die alle door de Britse regering zijn genegeerd of ontdoken. De eerste uitspraak, in 2000, schokte de regering toen het Hooggerechtshof de Magna Charta uit 1215 citeerde die “Verbanning uit het Rijk” zonder het verplichte juridisch proces, verbood. In de laatste hoorzitting, voor het Hooggerechtshof in mei 2006, beschreef Sir Sydney Kentridge QC de bejegening van de Chagossianen als “schandelijk, onwettig en een schending van aanvaarde morele normen”, en zei dat er geen bekend precedent was “voor het wettig gebruik van voorrechten om een gehele bevolking Britse onderdanen uit hun huizen en geboorteplaats te verwijderen of te verbannen”.
“We hebben een historisch uitspraak in ons voordeel gewonnen, die ons toestaat naar onze geboortegrond terug te keren,” zei de leider van de Chagos Refugee Group, Olivier Bancoult. “Onze volgende stap is dat we zo snel als we kunnen naar onze geboorteplaats zullen gaan. Het recht is teruggegeven aan de mensen die zoveel jaren lang zijn verbannen.
Maar ondanks de uitspraak staan de Chagossianen nog meer hindernissen te wachten. De Britse regering gaat in beroep en de eilandbewoners zullen ook moeten vechten tegen het vetorecht op verblijf dat zowel het VK als de VS bezit, die elke terugkeer naar het eiland om ‘veiligheidsredenen” tegenwerken, en waarvan de pacht op Diego nog vijftig jaar loopt, met een automatische verlenging met 20 jaar (Bron: The Guardian, BBC, UK; chagossuport.org.uk, www.unpo.org )

Vrouwen protesteren tegen oorlog in Irak

In toenemende mate geven moeders, grootmoeders, vrouwen, vriendinnen en zusters van soldaten blijk van hun weerstand tegen het feit dat hun dierbaren in de oorlog in Irak dienen.
Met zijn populariteitscijfer op het laagste punt aller tijden, heeft president Bush te kampen met oppositie van een nieuwe groep — de ‘vredesoma’s’. Bestaande uit verscheidene groepen — Grootmoeders tegen de Oorlog, Woedende Oma’s uit Tucson (Arizona) en Grootmoeders voor Internationale Vrede — maken ze bij het belichten van hun zaak gebruik van het positieve, sociale stereotype dat hoort bij grootmoeders en de onwil van de autoriteiten om hen te hard aan te pakken.
In oktober 2005 kreeg de Newyorkse politie een melding van een verstoring bij het militair rekruteringscentrum op Times Square en vond ter plaatse 18 bejaarde vrouwen die de ingang blokkeerden en erop stonden dienst te nemen in plaats van jonge mannen.
De ‘Grootmoeders tegen de Oorlog’ werden gearresteerd toen ze weigerden het gebouw te verlaten. Tijdens hun rechtszaak in april 2006 stonden demonstranten buiten het gerechtsgebouw met spandoeken waarop stond: “Arresteer Bush, Laat de Oma’s vrij” en “Opstandelingen te lastig? Hak de oma’s in de pan!” Hun benarde toestand sprak tot de verbeelding van de Newyorkers en de media.
Norman Siegel, een advocaat uit New York met ervaring op het gebied van burgerrechten die in hun naam optrad, zei: “Ik denk dat de oma’s werkelijk weerklank vonden bij het publiek. Ten eerste heeft iedereen een grootmoeder. En ten tweede zijn dit zeer creatieve vrouwen die ongelooflijk hartstochtelijk, intelligent, geestig en charmant zijn. Mijn strategie was om ieder van hen in de getuigenbank te laten plaatsnemen, zodat de rechter en het publiek zouden kunnen zien wie ze waren: gewetensvolle mensen.” Die strategie leidde tot vermakelijke scènes in de rechtszaal, waarbij het soms leek alsof de jeugdige rechter en aanklagers door de gedaagden werden verhoord. De vredesoma’s wonnen hun zaak en gaan door met demonstreren in de VS.
Op 14 mei 2006, moederdag in de VS, kwamen vrouwen van alle leeftijden in Washington bij elkaar om tegen de oorlog te protesteren en om hun zonen en kleinzonen die in de oorlog zijn omgekomen, te herdenken. De demonstratie met de naam “Verklaar de Vrede op Moederdag”, die door de vrouwenorganisatie Code Pink gesteund werd, bestond onder andere uit een kleine tocht, een 24-uurs wake en toespraken van activisten, onder wie Cindy Sheehan en actrice Susan Sarandon. “Ik wil niet dat nog meer moeders treuren om een kind dat in deze onrechtvaardige, onnodige oorlog in Irak om het leven is gekomen,” zei Sheenan, wier 24-jarige zoon in Irak werd gedood.
Moeders en vrouwen van Britse soldaten worden ook actiever, en de groep ‘Gezinnen van Militairen Tegen de Oorlog’ heeft een campagne en een petitie op touw gezet die oproepen om troepen uit Irak terug te trekken. In de petitie aan premier Tony Blair staat dat de oorlog “gebaseerd is op leugens” en dat de soldaten gedwongen worden om “hun leven te riskeren in een immorele oorlog waar een meerderheid van de bevolking op tegen is”. Het gevoel onder veel gezinnen is dat hun zonen gevaar lopen in een onwettige oorlog: “Ik ben niet tegen het leger, maar ik ben tegen een onwettige oorlog,” zei één moeder. “Te veel van onze kinderen hebben al hun leven gegeven in deze meest zinloze van alle oorlogen.” (Bron: The Guardian, UK; www.mfaw.uk; codepink4peace.org)