De Kunst van het Leven was het onderwerp van de themalezing van Benjamin Creme op de Transmissie-meditatieconferenties in de V.S. en Europa in 2005. De tekst van de lezing is verschenen in Share International nr. 1, januari/februari 2006/Share Nederlands, nr. 1, januari/februari 2006.
Hier volgt een selectie van de vragen en antwoorden, die verschenen zijn in Share International, nrs. 2 en 3, 2006/Share Nederland nr. 2 (mrt, 2006),nr. 3 (apr. 2006) en nr. 4 (mei 2006). De vragen en antwoorden  richten zich op de volgende thema’s: de wet van Karma; de wet van Onschadelijkheid; conflictoplossing; onschadelijkheid en schadelijkheid; conditionering; vrije tijd en de kunst van het leven.

De kunst van het leven – Vragen en antwoorden (3)
door Benjamin Creme

Conditionering

V. Hoe kunnen we de conditionering van het dagelijks leven transformeren tot onze persoonlijke invulling van de kunst van het leven?
A. Door de conflicten op te lossen die het ontstaan van onthechting beletten. We zijn óf gehecht, óf vrij. Het is het één of het ander. Conditionering is slavernij, gebrek aan vrijheid. Vrijheid is de gegeven toestand. Conditionering verandert die toestand in slavernij. We zijn gehecht in een toestand van conflict. Overwin het conflict en plotsklaps verkeer je in harmonie. Dan zien we dat er een ander conflict is. We gaan dieper. Dit gebeurt niet op één dag.
Er is niets van betekenis dat ik je kan zeggen over wat je de komende vijf minuten kunt doen zodat je vrij wordt. Niets dat blijvend is in de menselijke toestand vindt op die manier plaats.
Onze diepgaande conditionering is een langdurig proces, dus je moet aan jezelf werken om te deconditioneren. Het leven zelf leidt tot conditionering. We zijn mensen en we zouden niet op planeet Aarde leven als dat niet zo was. Als we bijvoorbeeld op Venus of Mercurius zouden leven en achtstegraads ingewijden waren, dan zouden we niet over conditionering hoeven spreken.
We conditioneren elkaar, onze kinderen, enzovoort. Dat is allemaal deel van het leven zoals wij het leven. Deconditionering bevrijdt je van conditionering en daarmee van gehechtheid. Het is een proces; je kunt niet zeggen: “Ik ga onthecht zijn” van het ene moment op het andere. Hoe meer je aan jezelf werkt, hoe meer onthechting groeit.
Je offert je behoefte aan gehechtheid op. We hebben de gehechtheid nodig, omdat we onze conditionering nodig hebben. Het bevredigt ons op astraal-emotioneel niveau. Dat is waarom we de gehechtheid aan het astrale gebied moeten overwinnen. Eerst op het fysieke gebied, dan op het astrale gebied, vervolgens op het mentale gebied, totdat we op alle drie niveaus gedeconditioneerd zijn. Deconditionering betekent steeds minder gehechtheid. Het is allemaal gehechtheid die is ontstaan door ervaringen.
Ik geloof niet dat er nog iemand in de wereld is die op het fysieke gebied is gepolariseerd. De meerderheid van de mensheid is gepolariseerd op het astrale gebied. Dat betekent dat dat de zetel is van hun bewustzijn. De gehechtheid die wordt gevormd door hun brandpunt op het astrale gebied door vereenzelviging met hun emoties (die we voor echt aanzien, maar die totaal onwerkelijk zijn, net als dromen) conditioneert ons. De ervaringen van het astrale gebied zijn onecht. Het zijn niet meer dan gedachtevormen.
Als we een emotie aan een gedachtevorm hechten, zijn we daaraan gehecht. Het wordt elke keer geactiveerd wanneer iets ons aan die ervaring herinnert. Het activeert dezelfde reactie en vormt op die manier de gehechtheid. Conditionering is een ander woord voor gehechtheid.
We doen hetzelfde op het mentale gebied. Het is veel moeilijker te zien op het mentale gebied, omdat de gehechtheid voor de meeste mensen emotioneel is. Dat heet begoocheling of illusie, maar totdat we de illusie zien, ons ervan bewust worden, kunnen we onszelf niet deconditioneren.
Gehecht zijn of geconditioneerd zijn is hetzelfde. Ze maken deel uit van de onwerkelijkheid die wij het leven noemen. Maar we moeten die onwerkelijkheid doormaken, want dat is de manier waarop onze bewuste gewaarwording groeit. Maar als bewuste gewaarwording beperkt is tot het astrale gebied, dan leven we in die begoocheling, in die illusie, over de aard van het leven. De aard van het leven is in werkelijkheid heel anders dan wat de meeste mensen ervaren, omdat zij het ervaren op het astrale gebied. Elke ervaring wordt gehuld in astrale stof, de gedachtevormen die ons aan het astrale gebied binden. We creëren het astrale gebied uit onze gedachtevormen.

V. Hoe kunnen we de conditionering transformeren?
A. Door de discipline van deconditionering van jezelf, door het proces, de discipline van steeds meer onthecht te worden. Dat is moeilijk want er is discipline voor nodig, maar in feite is het eenvoudig. Je moet daarom de drie regels beoefenen die Maitreya geeft — eerlijkheid in denken, oprechtheid van geest en onthechting.
— Eerlijkheid in denken, denken in een rechte lijn. Hij zegt dat de meeste mensen het ene denken, iets anders zeggen en weer iets anders doen. Wat we denken, zeggen en doen komt niet met elkaar overeen. Dan is er geen eerlijkheid in denken.
— Oprechtheid van geest. We doen elkaar na en conditioneren onszelf door na te doen. Conditionering is nadoen door niet jezelf te zijn. Als je niet jezelf bent, moet je iets anders zijn. Je moet altijd iets zijn, en als dat niet jezelf is, is het iets dat deels het niet-zelf is. We zijn dus vaak het niet-zelf.
Van tijd tot tijd, onder bepaalde omstandigheden, worden we oprecht in ons hart, in ons denken, en handelen dan op die wijze, spreken van hart tot hart. Maar de meeste mensen verhouden zich, in veel van hun handelen, tot andere mensen om indruk op hen te maken, om in het denken van hun gezelschap een gunstig beeld van zichzelf te creëren.
We spelen een rol omdat we denken dat dat indruk zal maken. “Ze zullen een goede indruk van mij krijgen.” “Ze zullen denken dat ik heel intelligent ben en heel zeker van mezelf. Ik weet natuurlijk dat ik niet zeker ben van mezelf, maar zij zullen denken dat ik dat wel ben, als ik met luide stem spreek en kordaat en niet zo verlegen overkom. Als ik extravert ben en grote gebaren maak, zullen ze zien dat ik me thuis voel in de wereld, dat ik de wereld aan kan. Ik weet dat ik de wereld niet aan kan. Ik ben bang voor de wereld, maar als ik de indruk wek dat ik de dingen onder controle heb, zullen ze naar mij opkijken en mij aardig vinden. Ze zullen vrienden met mij worden en dan zal ik gelukkig zijn. Dan zal ik me veilig voelen. En als ik dat met iedereen doe, zal ik veel vrienden hebben. En als ik veel vrienden heb, zal ik heel gelukkig zijn.”
Dat is de onoprechtheid waarin veel mensen leven. Heb ik ongelijk? Hoeveel mensen zijn werkelijk, absoluut en volkomen zichzelf? Een kind bij zijn ouders, ja, want het kind is nog niet geconditioneerd. Een jong kind bij zijn ouders is absoluut eerlijk totdat het aangetast wordt. Dan gaat het opspelen en zegt: “Ik weet dat als ik dit lang genoeg volhoud, ik mijn zin zal krijgen. Reken maar.” En dan zal het huilen en huilen en nog eens huilen. Het kind wordt al snel aangetast, maar in het begin is het kind volkomen eerlijk. Het huilt als het pijn heeft, honger heeft of moe is en de rest van de tijd lacht het.
— Onthechting. Hoeveel mensen zijn onthecht? Vraag je zelf eens hoe onthecht jij jezelf voelt? Hoe vrij ben jij van de behoefte aan andere mensen? Hoe vrij ben jij van de behoefte aan voortdurende complimenten, aan voortdurende bedankjes? Zodat je voor alles wat je doet, hoe klein ook, bedankt wordt, en hoezeer je dat nodig hebt. Dat kleine complimentje! Het houdt je gaande. Het bouwt je ego op. Hoe kun je zeggen dat je onthecht bent als dit de hele tijd gebeurt?
Kijk hiernaar om te zien hoe onthecht je bent. Maakt het je iets uit als iemand je een complimentje geeft? Als je onthecht bent, moet het geen verschil maken of mensen voor of tegen je zijn, of ze je prijzen of niet erg vleiende kritiek geven. Dat zou geen verschil moeten maken als je echt onthecht bent. En als je echt onthecht bent, ben je niet geconditioneerd.
We hebben allemaal te lijden onder de conditionering die intreedt wanneer we kinderen zijn. Baby’s zijn niet geconditioneerd, maar binnen een paar jaar treedt de conditionering in. Denk erover na als je kinderen hebt, want we maken het leven moeilijk voor onze kinderen door ze te conditioneren met dingen waarvan we denken dat die hen beschermen. Het heeft niet te maken met bescherming. Het heeft te maken met hen zover te krijgen dat ze doen wat we willen dat ze doen, en dat is hoofdzakelijk niet vervelend zijn.
Eerlijkheid in denken, oprechtheid van geest en onthechting zijn de belangrijkste manieren om conditionering te boven te komen.

V. Hoe zou men een kind moeten onderrichten in de kunst van het leven en de Wetten van het leven zonder het te conditioneren?
A. Probeer het niet. Eenvoudig. Laat je kind met rust. Geef het geen slaag, om te beginnen, voor alles wat jou ergert. De schade die wij berokkenen komt voort uit onze onwetendheid over de werkelijkheid van het kind. Je onderricht het niet in de Wetten van het leven door te zeggen: “Heb je de Wetten van het leven van meneer Creme vandaag bestudeerd? Nou? Wat heb je ervan geleerd?” “Ik heb geleerd dat ze niet van hemzelf zijn. Hij kreeg ze van een Meester!” “Goed zo. Nu mag je weer een koekje.”
Een kind zou niet eens moeten weten of herkennen dat je het de Wetten van het leven leert. Het is aan jou om in te zien wanneer je het kind conditioneert en het niet probeert te leren dat Maitreya in de wereld is en dat wanneer het 12 is hij of zij Transmissie-meditatie mag doen, “zoals mamma en pappa”.
Leer het kind, zonder druk, om zo onschadelijk mogelijk te zijn, en de manier om dat te doen is om zo onschadelijk mogelijk te zijn in relatie tot het kind. Het kind doet wat jij doet. Als jij onschadelijk bent, zal het kind onschadelijk zijn. Als jij schade berokkent, ook al denk je dat je onschadelijk bent, zal het kind ook zo zijn. We geven het steeds weer door.

V. Wat is conditionering en hoe kun je het onderscheiden van onderricht in de kunst van het leven?
A. Conditionering is onderricht, maar het is verkeerd, vervormd onderricht. Conditioning is het bekende doen, denken en ervaren, dat wat niet nieuw is, dat wat al bekend is. En als al je ervaringen al bekend zijn en eigenlijk een functie zijn van het geheugen, dan hebben ze niets te maken met de kunst van het leven. De kunst van het leven is wezenlijk nieuw, elk moment weer. De essentie van de kunst van het leven is dat elk moment nieuw is. Het is een scheppende ervaring die van de ziel komt.
Wij zijn zielen in ontwikkeling. Daarom is alles wat relevant is voor ons leven, dat die realiteit, de realiteit van de ziel, de creativiteit van de ziel weerspiegelt, in overeenstemming met de hoogste kunst van het leven. Dat wat bekend is, dat wat al achterhaald is, is louter herinnering, dat wat is bijgebleven uit het verleden en nutteloos is, maar waar miljoenen mensen prijs op stellen en sentimenteel aan vasthouden, is schadelijk voor de structuren die de kunst van het leven ten goede komen.
De kunst van het leven zal de grootste mate van vrijheid bieden voor het grootste aantal mensen, de grootste mogelijkheden voor het grootste aantal mensen, de grootste mate van rechtvaardigheid voor het grootste aantal mensen. Dat is de kunst van het leven. Wanneer we, in alles wat we doen — als gewone burgers of als leiders van grote ondernemingen — omstandigheden creëren die het grootste aantal mensen ten goede komen, wordt het Algemeen Welzijn verheven, onderhouden en versterkt. Dat is waar de kunst van het leven over gaat.

Vrije tijd en de kunst van het leven

V. Kunt u wat voorbeelden geven van het verschil tussen vrije tijd en tijd?
A. Vrije tijd wil niet zeggen niets doen. Vrije tijd is doen wat je graag zou doen, wat het lichaam, het denken, het hart rust geeft, of wat je de tijd geeft om iets voor jezelf te doen naast datgene wat je voor de gemeenschap doet. Momenteel besteed je vijf dagen per week je tijd gewoonlijk aan het land waar je woont, de gemeenschap als geheel. Op zaterdag en zondag hebben de meeste mensen in een rijk land vrije tijd voor ontspanning. Persoonlijk denk ik niet dat dat genoeg is. Ik vind dat niemand gevraagd zou moeten worden om meer dan drie of drieënhalve dag per week volledig geconcentreerd te werken, zodat er vierenhalve dag overblijft voor wat ik ontspanning zou noemen.
Vrije tijd kan het meest inspannende deel van de week zijn. Als je bergbeklimmer bent, dan zal dat beslist een van de zwaarste dingen zijn die je die week doet. Of als je lange-afstandsloper bent, zal dat gedurende drieënhalve dag ook zwaar zijn. Als we een auto uit elkaar halen en weer in elkaar zetten kan dat een moeilijke, geconcentreerde bezigheid zijn, maar met een zekere instelling, met een visueel geheugen voor waar de onderdelen horen, zal het een puur genot zijn. Er zijn verschillende vormen van vrije tijd en manieren om die te benutten. Tijd en vrije tijd zijn niet elkaars tegendeel. Het één maakt het ander mogelijk.
De producten in de wereld worden voor een groot deel gemaakt door de armste groepen in de wereld, die geen andere optie hebben dan thee te plukken, kostuums, gereedschap, radio’s, schoenen, enzovoort te maken. Het gevolg van die arbeid is vrije tijd voor mensen die het geld ontvangen wanneer deze producten worden verkocht. Zij leven een leven van betrekkelijke luxe en vrije tijd. Zij kunnen altijd doen wat ze willen. Ze kunnen vrienden ontmoeten en gaan paardrijden,een ritje maken met de auto of naar de bioscoop gaan. Ze kunnen het vliegtuig pakken en een paar dagen naar Europa of Japan gaan. Vrije tijd stelt je in staat al die dingen te doen die je graag zou doen, alsof je op vakantie bent.
Het is alsof je elke week vakantie hebt. Volgens mij hebben mensen ruimte nodig waarin ze zichzelf kunnen zijn, zichzelf kunnen vinden, zichzelf kennen en ervaren.
Je kunt vrije tijd en tijd niet als elkaars tegendeel zien, behalve in de zin dat wie tijd heeft, vrije tijd heeft. Als je de tijd hebt, heb je vrije tijd. Als je geen tijd hebt, heb je geen vrije tijd omdat je iets anders doet. Je kunt niet gelukkig zijn omdat je teveel doet wat niets met jou te maken heeft. Dat is een van de grote kwalen in de wereld vandaag.
Veel mensen zijn voortdurend ziek. Het is een zuiver emotionele en psychologische ziekte, omdat ze teveel tijd besteden aan iets wat tegen hun aard en belangstelling ingaat. Ze worden mechanisch, een machine, en verliezen het contact met hun innerlijke zelf. Werken is natuurlijk je tijd uitzitten.

V. Hoe kunnen we een houding van ontspanning aankweken temidden van ons drukke bestaan?
A. Ontspanning is geen houding. Ontspanning is de tijd hebben om te doen wat je wilt doen, iets wat van binnen opborrelt en wat je wilt doen. Iedereen wil op vakantie gaan. Dat lijkt voortdurend in iedereen op te borrelen. Voor mij is vrije tijd niet op vakantie gaan, niet naar het buitenland gaan, niet op een vliegtuig stappen, maar gewoon naar boven gaan, naar mijn studio, de deur achter mij dichtdoen, gaan zitten en kijken naar wat ik gedaan heb. Dat is ontspanning, tijd om te zijn wie je bent.
Wanneer mensen tegenwoordig op hun werk zijn, zijn ze merendeels niet wie ze zijn. Het is een parallel bestaan. Het is hun tweede leven, of een tweede persoonlijkheid die ze geconstrueerd hebben om in hun onderhoud te voorzien en in deze maatschappij te leven, zo bedorven als ze is. We moeten er in leven. We moeten er zijn. Onszelf eraan onttrekken helpt ook niet. We zijn in deze tijd in incarnatie vanwege wat er in deze tijd gebeurt. Wij hebben de taak om een nieuwe en betere wereld te scheppen.
Vrije tijd is doen wat je eigenlijk wilt doen, dat wil zeggen: creatief zijn; het is de mogelijkheid om creatief te zijn. Mensen vergeten dat creativiteit niet per se iets met kunst te maken heeft. Er is een vraag: “Als je geen kunstenaar bent, hoe krijg je dan wat creativiteit in je leven?” Het hoeft niet per se te betekenen dat je kunstenaar bent in de zin van schilder, musicus, danser of acteur. Dat is slechts één vorm van creativiteit.
Je kunt creatief zijn in elk aspect van het leven, ongeacht wat dat is. De grote wetenschappers doen bijvoorbeeld buitengewone ontdekkingen over de aard van het atoom, over de energetische materie van ons heelal, hoe het door hun vingers lijkt te glippen, totdat er plotseling geen materie meer te zien is. Wat gebeurt er met materie? Die wetenschappers hebben een grote ontdekking gedaan. Dat is creativiteit, dezelfde creativiteit als schilders die een schilderij maken of musici die een toondicht maken.
Creativiteit bestaat in iedere zoon van God. Het is een God-gegeven eigenschap. Scheppende activiteit is de aard van het leven dat geleefd wordt volgens de Wetten van het Leven. De kunst van het leven is creatief leven, dat alle aspecten van het leven omvat. Je kunt monteur zijn, verpleegkundige, je kunt van alles zijn…

V. Hoe zal het samen-delen van de hulpbronnen van de wereld mensen in de ontwikkelde wereld en de ontwikkelingslanden helpen aan meer vrije tijd?
A. Het zal de mensen in de ontwikkelingslanden meer tijd geven, omdat ze niet zoveel tijd hoeven te besteden om het weinige dat ze hebben te maken uit niets. Wij in de ontwikkelde wereld hebben alle tijd van de wereld om het vele wat we hebben te maken uit veel. Als de hulpbronnen van de wereld correct zouden worden gedeeld naar de behoefte van de verschillende landen, zou het gaan om een herverdeling van de middelen. Het heeft alleen maar te maken met verdeling en herverdeling. Dat is de basis van het economische probleem van deze tijd.
Er zijn al plannen voor een radicale herverdeling. Die kunnen de mensheid worden aangeboden zodra we het beginsel van samen-delen aanvaarden. Door de aard van deze plannen zou dit iedereen veel meer vrije tijd geven dan nu het geval is.
Er wordt zoveel tijd van mensen op puur mechanische wijze gebruikt om kantoorgebouwen te vullen, papieren in te vullen, papieren te archiveren en weer op te zoeken, dossiers te lezen, verslagen te schrijven, over te dragen aan iemand die ze weer aan iemand anders overdraagt. Iemand tekent iets en het gaat weer op en neer tussen de verdiepingen; het is niet meer dan het distribueren van papieren met gegevens over de hoeveelheden verschillende handelsproducten die geproduceerd zijn of zullen worden, en de kosten en baten waarmee dat gepaard gaat. Dat alles gebeurt steeds opnieuw in miljoenen van dergelijke kantoorgebouwen overal in de moderne wereld. Het is een totale verspilling van menselijk talent, energie en voorstellingsvermogen. Het doet een grote aanslag op de vrije tijd die mensen zouden kunnen hebben.
Dit zijn geen echte banen. Het zijn volkomen geconstrueerde banen die te maken hebben met globalisering en t-shirts die gemaakt worden in Japan, China, Hongkong of Costa Rica, verkocht worden op de Amerikaanse markt, en van een of ander ontwerp en kwaliteit zijn. Het heeft nog steeds te maken met de verdeling van hulpbronnen. Het grootste deel van onze handel wordt op deze manier geregistreerd.
De meest talrijke overblijfselen die we hebben van de Egyptische beschaving zijn de verslagen over hun handel. De spijkerschriftverslagen, die grote hoeveelheden kleitabletten beslaan, gaan over: “Vandaag verkocht: drie vissen, één prullenmand, twee meloenen aan die-en-die, ontvangen acht pesetas”, of wat de muntsoort dan ook was. Ze zijn gebakken uit klei en nemen enorm veel ruimte in beslag. Welk nut heeft het om dit soort dingen te weten? Het geeft ons weinig inzicht in de dagelijkse gang van zaken van een Egyptische staat duizenden jaren geleden.
Als iemand die echt geschift is, wil weten hoe de mensen in de 20ste en 21ste eeuw leefden, hoeft hij alleen maar een kijkje te nemen in de dossiers in een van de enorme wolkenkrabbers, ze honderden jaren door te vlooien en zijn tijd en energie te steken in het lezen van de tekst in deze dossiers en van de e-mails over deze dossiers. Dan zal hij een heel duidelijk beeld krijgen van het leven van de non-entiteiten door wie ze geschreven zijn.
Welk nut zou dat hebben? Een enorme hoeveelheid tijd en energie van medemensen wordt tegenwoordig verspild door degenen die het mechanisme van de wereld besturen voor de productie en verkoop van de uiteenlopende en nutteloze voorwerpen die worden gedupliceerd zonder dat er een einde aan komt. Alleen maar om ons meerdere keuzes te geven. Hoeveel verschillende soorten ijs hebben we nodig? Is 50 genoeg? Er zijn winkels waar ze er meer verkopen dan de spreekwoordelijke 50. Hetzelfde geldt voor elk soort handelsproduct dat we vandaag de dag in elk ontwikkeld land produceren.
Bijna niets van wat Amerika, Groot-Brittannië, Frankrijk, Japan of een ander land produceren is nodig in een ander land. De voorwerpen worden allemaal geproduceerd om ‘keuze’ te bieden, of als het nieuwste snufje dat past bij de andere snufjes die we al hebben en produceren.
Het is een zinloze verspilling van menselijk potentieel. Wanneer we de hulpbronnen van de wereld samen delen, zullen we dat voor een groot deel kwijtraken. We hoeven slechts bij te houden welke goederen worden geruild, door middel van een geavanceerde vorm van ruilhandel waartoe samen-delen zal leiden. Het zal bijzonder vereenvoudigd worden; ons leven zal onherkenbaar vereenvoudigd worden. We zullen niet eens 50 verschillende soorten ijs hebben. Het zal moeilijk zijn, ik weet het!