Het zaad van vrede zaaien

interview met Janet Wallach door Jason Francis

Seeds of Peace (“Vredeszaden”) is een non-gouvernementele organisatie die jonge mensen uit conflictgebieden over de hele wereld samenbrengt. Seeds of Peace, dat in 1991 werd opgericht door John Wallach en in New York gevestigd is, bracht bij aanvang 46 Israëlische, Palestijnse en Egyptische tieners tezamen om niet alleen begrip, vertrouwen en empathie te bevorderen, maar ook om vaardigheden in het oplossen van conflicten en leiderschap te ontwikkelen die nodig zijn voor verzoening en om vreedzaam samenleven in het Israëlisch-Arabisch conflict te stimuleren. Het project breidde zich spoedig uit en tot op heden zijn er 3000 jonge mensen bij betrokken uit landen in het Midden-Oosten, de Balkan, zuid-Azië en de Verenigde Staten. Jason Francis interviewde journalist en auteur Janet Wallach, voorzitter van het  Seeds of Peace-programma, voor Share International. Dit is het eerste gedeelte van het interview.

Share International: Hoe komt een jongere het Seeds of Peace-programma binnen en wat houdt het programma in?
Janet Wallach: In de meeste landen worden potentiële deelnemers geselecteerd door hun school. Gewoonlijk is er een interviewprocedure en moeten de leerlingen voldoen aan verscheidene vereisten: we zoeken naar jongeren in de leeftijd van 14 tot 16 die Engels spreken, leiders zijn in hun school en gemeenschap, en belangstelling hebben om de ‘andere kant’ te ontmoeten. Eenmaal gekozen en geaccepteerd, worden ze uitgenodigd om zich aan te sluiten bij de delegatie van hun land en drie weken in ons kamp in Maine (VS) door te brengen. Het experiment is een uitdaging en een stimulans voor de tieners, die uit tegengestelde zijden van een conflictgebied komen en samen in dezelfde hutten komen wonen, samen sporten, de maaltijden gebruiken en deelnemen aan de dagelijkse discussiesessies van 90 minuten met hun ‘vijand’.
De sleutel tot dit alles is de ander te leren kennen en, tegelijkertijd, zichzelf te leren kennen. Dit is een transformerende ervaring die een diepgaand effect heeft op iedereen die eraan deelneemt — kampbewoners, leiders van het kamp, gespreksleiders, leiders van de delegaties.

SI: Delegaties van grofweg 20 landen wonen het programma van de Seeds of Peace bij. Hoe organiseer je de interactie tussen zoveel verschillende nationale identiteiten?
JW: De Seeds (“zaden”) worden in het kamp ingedeeld naar hun conflictgebieden. Sommige slaapplaatsen zijn voor Israëli’s en Arabieren, andere voor Indiërs en Pakistani. De dialoogsessies zijn eveneens georganiseerd naar regionaal conflict, maar sporten en andere activiteiten omvatten soms alle kampbewoners. Het hoogtepunt van de zomer zijn de Kleuren Spelen, de Olympische Spelen van het kamp, waarbij het gehele kamp is verdeeld in twee multinationale groepen, Groen en Blauw, om in iedere kampactiviteit te strijden. De Kleuren Spelen moedigen een geest van samenwerking aan die boven nationale en regionale identiteiten uitstijgt. Veel Seeds zetten hun groepskleur onder aan hun e-mail om zichzelf te identificeren. Het einde van de Kleuren Spelen is een groot feest voor iedereen en een erkenning van de kracht om Seed te zijn.

SI: In hoeverre veranderen de jonge mensen door aan uw programma deel te nemen?
JW: Sommige jongeren komen naar het kamp omdat ze nieuwsgierig zijn naar de ‘vijand’. Anderen komen omdat ze boos, gekwetst, gefrustreerd en ongerust zijn en hun vijanden willen laten weten hoe zij zich voelen. Vanzelfsprekend zijn dat de mensen die het meest veranderen door de ervaring. De andere kant te leren kennen en erachter te komen dat je ergste vijand iemand is die erg veel op jezelf lijkt, is een openbaring die je ertoe brengt om je inzichten en je besef van jezelf te heroverwegen. Een van onze Seeds bracht het goed onder woorden toen ze zei: “Je moet eerst met jezelf strijden voordat je vrede kunt sluiten met je vijand.” Voor veel van de Seeds is het vertrek uit het kamp zwaarder dan de aankomst. Terwijl zij een diepgaande verandering hebben ondergaan, hebben de thuisblijvers dat niet, en de gevoelens van de Seeds verschillen en zijn tegengesteld aan de gevoelens van hun vrienden en familieleden, en zelfs van hun leraren. Onze medewerkers ondersteunen hen daarbij: we bieden de Seeds de gelegenheid om met elkaar over deze problemen van gedachten te wisselen via e-mail, op workshops, groepsbijeenkomsten van mede-Seeds, ouderbijeenkomsten en delegatiebijeenkomsten. We moedigen hen ook aan deel te nemen aan dienstverlenende projecten, die helpen om aan geloofwaardigheid te winnen in hun eigen gemeenschap. Het is belangrijk dat zij de waarden van de Vredeszaden, te weten vertrouwen, respect en tolerantie, tegenover hun eigen mensen laten zien voordat ze het hebben over het uitdrukking geven aan deze waarden tegenover de ‘vijand’.
(Zie Share International/Share Nederland, jan./feb. 2007 voor de volledige tekst)